Turkiye Ekonomisinde Verimlilik, Ihracat ve Ithalat Arasindaki Nedensellik Iliskisinin Analizi

Bu calismada Turkiye ekonomisinde dis ticaret ve sanayilesmepolitikalarinda yapisal bir donusume gidildigi 1980 sonrasi donemde, dis ticaretin verimlilik ile olan iliskisinin analiz edilmesi amaçlanmýþtýr. Calismada ilk olarak, 1980-2007 arasi donemi kapsayan yillik veriler kullanilarak, ihracat, ithalat ve toplam faktör verimliligi (TFV) arasindaki iliski incelenmistir. Calisma da daha sonra, 1998Q1-2006Q4 donemlerini kapsayan ucer aylýk veriler ile, ihracat, ithalat ve imalat sanayi isgucu basina verimlilik endeksi arasindaki iliski incelenmistir. Calismanin bulgularýna gore, ihracat, ithalat ve verimlilik arasinda uzun dönemli bir iliski bulunmaktadir. Ayrica, ihracat ve ithalatin her ikisi de uzun donemdeki verimlilik artisina pozitif yonlu katkida bulunmaktadir. Nedensellik sonuclarinin ortaya koydugu ihracat ve ithalatin verimlilik uzerindeki pozitif yonlu etki, dis ticaret genislemesinin verimlilik artisinin onemli bir parcasi olduðunu gostermektedir. Calismada bulunan ihracattan verimlilige dogru iki yonelik nedensellik sonucu, Turkiye ekonomisinde ihracata dayali verimlik buyumesine isaret etmektedir. Bununla birlikte, ithalat ve verimlilik artisi arasinda da onemli derecede iliski bulunmasi, ithalata dayali verimlik buyumesini gostermektedir. Bu durumu surekli buyumeyi aciklamada,icsel buyume modellerinin rolunu destekleyici sonuclar elde edildiði seklinde yorumlanabilir.