Ενα Περίγραμμα για την Κατανόηση Της Οικονομικής Και Κοινωνικής Ιστορίας Της Ελλάδας Του 19ου Αιώνα (An Outline for Understanding the Economic and Social History of 19th Century Greece)

Greek Abstract: Οι οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις στην Ελλάδα του 19ου αιώνα δεν θυμίζουν τις κοσμοϊστορικές, επαναστατικές μεταβολές που γνώρισαν οι υπόλοιπες χώρες της Δ. Ευρώπης την περίοδο που ακολούθησε την Βιομηχανική Επανάσταση στην Αγγλία και την Αστική Επανάσταση στη Γαλλία. Η «διπλή» επανάσταση – κατά τον Hobsbaum – παρέμεινε το μεγάλο ζητούμενο για τη μικρή Ελλάδα του 19ου αιώνα. Ούσα στις παρυφές του νέου ατλαντικού κέντρου στο οποίο μεταφέρθηκε ο παγκόσμιος πολιτισμός με φορέα το νέο βιομηχανικό καπιταλιστικό σύστημα, βίωνε μόνο τον απόηχο των μεγάλων μεταβολών. Αστικές μεταρρυθμίσεις και οικονομικός εκσυγχρονισμός πραγματοποιήθηκαν αργά, σταδιακά. Οι μεγάλες και ξαφνικές ρήξεις με το παρελθόν δεν αποτελούν συνηθισμένο φαινόμενο στη νεώτερη ελληνική ιστορία. Καθ' όλο τον 19ο αιώνα -περίοδο αναφοράς του παρόντος κεφαλαίου- η ελληνική οικονομία και κοινωνία διατηρούν τον αγροτικό τους χαρακτήρα. Το εμπόριο και η ναυτιλία παρά τις όποιες προσαρμογές στις οποίες αναγκάζονται από το διεθνές περιβάλλον, εξακολουθούν να δημιουργούν ιδιωτικό πλούτο ο οποίος ωστόσο δεν επενδύεται μαζικά στην χώρα. Παρά τις διοικητικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις, η οικονομία, οι κοινωνικές δομές, οι συμπεριφορές και οι νοοτροπίες εξακολουθούν να παραπέμπουν σε ένα οθωμανικό παρελθόν. Ο δυισμός της οικονομίας και κοινωνίας χαρακτηρίζει όλον τον 19ο και επιβιώνει μέχρι τον 20ο αιώνα