Türkiye Ekonomisinin Rejim Yapısının MSVAR ile Belirlenmesi

Türkiye ekonomisinde 1980 yılında başlayan yapısal değişim, 1990’ların başında sürecin tamamlanması ile sona ermiş, ardından iç ve dış şokların etkisi ile sıklıkla krizlerle karşı karşıya kalınan ve ekonomide önemli dalgalanmaların gözlendiği bir döneme girilmiştir. Bu dönemde ekonominin genel durumu kısaca yüksek enflasyon ve yüksek reel faiz sarmalı, sıcak para girişleri, ulusal paranın değerinde sık ve büyük oranlı devalüasyonlar sonucu değeri düşük ulusal para şeklinde açıklanabilir. 1990’lı yılların sonu ve 2000’li yılların başında yaşanan krizlerin de etkisi ile 2002 yılından itibaren güçlü ekonomiye geçiş programı uygulamaya konmuştur. Dönemin bu kısa özeti, Türkiye ekonomisinde farklı yapıların söz konusu olduğunu işaret etmektedir. Bu çalışmanın amacı da, 1990 yılı başından 2007’ye kadar olan dönemde Türkiye ekonomisinin rejim yapısının ortaya konulması, başka bir deyişle rejim değişim dönemlerinin belirlenmesidir. Çalışmada rejim yapısının belirlenmesinde doğrusal olmayan çok değişkenli Markov rejim değişim vektör otoregresif (MS-VAR) modelleri kullanılmıştır. Analizler, Türkiye ekonomisi için önemli ve sürekli izlenen makroekonomik değişkenler olan cari işlemler hesabı, GSYIH büyüme oranı, ihracatın ithalatı karşılama oranı ve faiz oranı serileri ile 1992:01-2007:03 dönemi için yapılmış ve çalışmanın bulguları bu dönemde üç farklı rejimin varlığını ortaya koymuştur. Bu çalışmanın özellikle kriz öncesi dönemin özellikleri ile ilgili bulguları, para ve finans piyasalarında karar vericiler için belirsizliği azaltmada katkı yapacak ve yol gösterici niteliktedir.